Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske, člana 37. stav 1. tačka a) i člana 61. stav 1. tačka d) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske («Službeni glasnik Republike Srpske» br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj 28. juna 2023. godine,  d o n i o   j e

R J E Š E Nj E

Ne prihvata se inicijativa za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti izmjena Posebnih uslova pružanja usluge „Dopuna“ i „DopunaNET“, koje je donio „MTEL“ a.d. Banja Luka.

O b r a z l o ž e nj e

Robert Vidović iz Banje Luke dao je Ustavnom sudu Republike Srpske inicijativu za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti izmjena Posebnih uslova pružanja usluga „Dopuna“ i „DopunaNET“, koje je donio  „MTEL“ a.d. Banja Luka. Davalac inicijative traži ocjenu ustavnosti i zakonitosti osporenih izmjena, kojima se, kako navodi,  korisnicima ovih usluga uvodi naknada za korišćenje mobilne mreže u iznosu od 1,00 KM, koja će se naplaćivati na mjesečnom nivou, u odnosu na odredbe člana 108. Ustava Republike Srpske, čl. 12. i 14. Zakona  o obligacionim odnosima ("Službeni list SFRJ" br. 29/78, 39/85,45/89 i 57/89 i "Službeni glasnik Republike Srpske" br. 17/93, 3/96, 39/03 i 74/04), te člana 13. stav 3, člana 46. stav 3. i čl. 70. i 72. Zakona o zaštiti potrošača u Republici Srpskoj ("Službeni glasnik Republike Srpske", br. 6/12, 63/14, 18/17 i 90/21). Obrazlažući navedeno davalac inicijative iznosi razloge nesaglasnosti osporenih izmjena sa navedenim odredbama Ustava i zakona, te predlaže da Sud utvrdi njihovu neustavnost i nezakonitost.

S obzirom na to da navedena inicijativa nije sadržavala neophodne podatke za dalje postupanje Suda u ovoj pravnoj stvari, od davaoca inicijative je zatraženo da, u smislu čl. 33. i 39. Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), precizira službeno glasilo u kome su objavljene osporene izmjene Posebnih uslova pružanja usluga „Dopuna“ i „DopunaNET“ ili da, ako osporene izmjene nisu objavljene u službenom glasilu, dostavi njihov ovjereni prepis. Davalac inicijative je, takođe, upozoren da, ukoliko ne postupi shodno traženju Suda, inicijativa neće biti prihvaćena.

Davalac inicijative je u dopuni inicijative obavijestio Sud da su, između ostalog, izmjene Posebnih uslova pružanja usluge „Dopuna“ i izmjene Posebnih uslova pružanja usluge „DopunaNET“ interni dokumenti kompanije „MTEL“ a.d. Banja Luka, te da je javnost sa ovim izmjenama i uvođenjem tzv. naknade za korišćenje mobilne mreže upoznata samo putem obavijesti od 1. juna 2022. godine koju je, kako je naveo, dostavio prilikom podnošenja inicijative. Pored toga, Sudu je dostavio Posebne uslove pružanja usluge „Dopuna“ i Posebne uslove korišćenja usluge „DopunaNET“, te Cjenovnik koji je sastavni dio ovih uslova.

Uvidom u dostavljene akte Ustavni sud je utvrdio da Posebni uslovi pružanja usluge „Dopuna“ i Posebni uslovi korišćenja usluge „DopunaNET“ ne sadrže opšte obavezujuće norme, već da isti, kako bi važili i kako bi se primjenjivali, moraju biti dio konkretnog ugovornog odnosa. Naime, ovo nisu opšti pravni akti, već u smislu člana 115. Ustava Republike Srpske specifični interni akti koji djeluju obavezujuće prema njihovom donosiocu, a u odnosu na treća lica ovi akti djeluju kao svojevrsna „ponuda“ jedne ugovorne strane koja sadrži konkretizovane uslove za pružanje usluga i korišćenje tarifnih modela u mobilnoj telefoniji. Posebni uslovi pružanja usluge „Dopuna“ i Posebni uslovi korišćenja usluge „DopunaNET“, koje je donio „MTEL“ a.d. Banja Luka ne stvaraju, ne mijenjaju, te ne ukidaju pravne odnose opšteg karaktera, već, u skladu sa poslovnom politikom tog akcionarskog društva, utvrđuju uslove pod kojima se potencijalnim korisnicima nudi zaključenje ugovora sa ovim društvom. Navedeni akti ne predstavljaju pravne akte kojim se propisuju pravila ponašanja za neodređeni broj subjekata i neodređeni broj slučajeva, već su to interni akti jednog tačno određenog pravnog subjekta. Imajući u vidu da se navedeni posebni uslovi primjenjuju isključivo na osnovu sporazuma stranaka, te da, bez obzira na naziv i formu, nemaju karakter opšteg pravnog akta, te isti, saglasno odredbi člana 115. Ustava, prema kojoj Ustavni sud odlučuje o saglasnosti zakona, drugih propisa i opštih akata sa Ustavom i o saglasnosti propisa i opštih akata sa zakonom, ne podliježu ustavnopravnoj kontroli.

Takođe, s obzirom na navedeno, Ustavni sud nije nadležan ni za ocjenu ustavnosti i zakonitosti izmjene i dopune ovih akata bez obzira na formu u kojoj su iste izvršene. 

Na osnovu izloženog Sud, saglasno članu 37. stav 1. tačka a) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), zbog nenadležnosti nije prihvatio datu inicijativu za ocjenu ustavnosti i zakonitosti.

Ovo rješenje Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik Suda mr Džerard Selman i sudije: Vojin Bojanić, Svetlana Brković, Amor Bukić, Zlatko Kulenović, prof. dr Radomir V. Lukić, prof. dr Ivanka Marković, prof. dr Marko Rajčević i akademik prof. dr Snežana Savić.