Ustavni sud RSOsnovni aktiSudska praksaNovosti i saopštenjaPoslovanje
Saopštenje za javnost sa 298. sjednice Ustavnog suda Republike Srpske

    Banja Luka, 26. april 2023.

     

    SAOPŠTENjE ZA JAVNOST SA 298. SJEDNICE

    USTAVNOG SUDA REPUBLIKE SRPSKE

     

    U Banjoj Luci je danas, 26. aprila 2023. godine, održana Dvije stotine i devedeset i osma sjednica Ustavnog suda Republike Srpske (u daljnjem tekstu: Ustavni sud) na kojoj je ovaj Sud odlučivao, u skladu sa Ustavom i zakonom utvrđenim nadležnostima, o saglasnosti propisa i opštih akata sa Ustavom, odnosno o saglasnosti propisa i opštih akata sa zakonima Republike Srpske.

    Ustavni sud je na današnjoj sjednici, pored ostalih odluka, donio odluku u predmetu broj U-68/21 kojom je utvrdio, između ostalog, da član 2. stav 2. Zakona o platama i naknadama sudija i javnih tužilaca u Republici Srpskoj nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske. Ustavni sud je ocijenio da je kasiranom normom, kojom je propisano da se u osnovnu mjesečnu platu sudija i javnih tužilaca uračunava i naknada za topli obrok, koja se ne može posebno iskazivati, narušena homogenost pravnog sistema, jer ista predstavlja izvor nesigurnosti u primjeni prava. Određujući, naime, u članu 2. stav 2. Zakona da je i naknada za topli obrok uračunata u mjesečnu platu, u neodređenom iznosu, zakonodavac je, smatra Ustavni sud, učinio nejasnom strukturu ličnih primanja iz radnog odnosa sudija, čime je ovo pitanje uredio suprotno principu pravne sigurnosti koji je neodvojivi dio Ustavom zajemčene vladavine prava. Ustavni sud je takođe ocijenio da uračunavanjem naknade za topli obrok u iznos osnovne plate predstavlja posredno umanjenje ustavom garantovanih plata sudija i to za neodređen iznos te naknade. Na ovaj način, stav je Ustavnog suda, zakonodavac je povrijedio finansijsku samostalnost sudija, čime je doveo u pitanje i ustavno jemstvo nezavisnog i samostalnog sudstva.

    Ustavni sud na današnjoj sjednici donio je takođe i odluku u predmetu broj U-95/21. Ovom odlukom utvrđeno je da član 95. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske, a njome je propisano da ukoliko korisnik starosne ili invalidske penzije zaključi brak sa navršenih 65 godina života, pravo na porodičnu penziju obezbjeđuje bračnom supružniku pod uslovom da je brak trajao najmanje dvije godine ili da imaju zajedničko dijete. Sukus razloga za ovakvu odluku svodi se na to što se, po ocjeni Suda, osporenom zakonskom odredbom, samo zbog ličnog svojstva, tj. godina života koje je umrli korisnik penzije imao u vrijeme zaključenja braka, njegov preživjeli bračni supružnik pri ostvarivanju prava na porodičnu penziju stavlja u nepovoljniji položaj u odnosu na bračnog supružnika koji je brak zaključio sa licem mlađim od 65 godina starosti, a da pri tom za takav različit tretman ne postoje ustavnopravno prihvatljivi razlozi. Time je, zaključio je Ustavni sud, došlo do povrede Ustavom garantovanog prava na nediskriminaciju, kao i ustavnih načela vladavine prava i ustavnosti akata.

                Pored navedenih odluka Ustavni sud je na današnjoj sjednici donio i odluku u predmetu broj U-29/22. Ovom odlukom Ustavni sud je utvrdio da Odluka o izmjeni i dopuni Plana parcelacije „Todorići 3“ Grada Trebinje nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske i Zakonom o uređenju prostora i građenju. Neustavnost osporenog akta očituje se u tome što njegov donosilac u postupku donošenja nije postupio saglasno odredbama Zakona o uređenju prostora i građenju. U konkretnom slučaju, nosilac pripreme akta je morao da predloži, a Skupština Grada Trebinje da, u zakonom propisanom roku, imenuje savjet plana koji prati izradu dokumenta prostornog uređenja te, između ostalog, zauzme i stav o usaglašenosti dokumenta sa dokumentima prostornog uređenja, koji predstavljaju osnovu za njegovu izradu. Imajući u vidu da ovakav propust donosioca akta čini osporenu odluku nesaglasnom sa Zakonom, Ustavni sud je ocijenio da ista nije u saglasnosti niti sa ustavnim načelom ustavnosti i zakonitosti.

    Naposljetku, Ustavni sud je danas donio i odluku u predmetu broj U-44/22 kojom je utvrđeno da Odluke o primjeni odredaba Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u organima uprave Republike Srpske iz 2020. i 2021. godine nisu u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske, Zakonom o Vladi Republike Srpske i Zakonom o radu. Istom odlukom Ustavni sud je takođe utvrdio da Sporazum o produženju roka važenja Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u organima uprave Republike Srpske nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske i Zakonom o radu. Osporene odluke, naime, nisu u funkciji izvršavanja bilo kojeg zakona, a Vlada, kao izvršni organ vlasti, prema ocjeni Ustavnog suda nije ovlašćena da uređuje primjenu osporenih opštih akata. Pored toga, prema Zakonu o radu, nakon isteka perioda na koji je zaključen kolektivni ugovor, isključivo strane potpisnice mogu svojim sporazumom, odnosno saglasnom izjavom volje, regulisati pitanje produženja njegovog važenja, pa time i primjene tog akta. Zbog toga je Vlada, smatra Ustavni sud, donoseći osporene odluke izašla iz okvira svojih ustavnih i zakonskih ovlašćenja, čime je došlo do povrede člana 90. tačka 3. Ustava, kao i načela ustavnosti i zakonitosti.

    Pored navedenih odluka, Ustavni sud je danas donio i odluke u predmetima broj U-3/22, U-5/22, U-20/22, U-24/22, U-31/22, U-35/22, U-41/22, U-55/22 i U-60/22 kojima je odbacio prijedloge i nije prihvatio inicijative za pokretanje postupka za ocjenu ustavnosti Zakona o pravobranilaštvu Republike Srpske i Zakona o javnim putevima, odnosno za ocjenu ustavnosti i zakonitosti osporenih pojedinih podzakonskih akata. Ustavni sud je, takođe, donio i odluku u predmetu broj U-39/22 kojom je zbog nedostatka procesnih uslova obustavljen daljnji postupak ocjene ustavnosti i zakonitosti osporenog akta.

       
      Pretraživanje


      Objašnjenje: unijeti jednu ili više riječi, na trenutno izabranom jeziku i u odgovarajućem pismu (ćirilica ili latinica)
      Ustavni sud Republike Srpske, Draška Božića 2, 78000 Banjaluka, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina
      Radno vrijeme: 8 do 16 časova (ponedjeljak – petak). Prijem podnesaka u pisarnici i davanje dostupnih obavještenja: 11 do 14 časova (ponedjeljak – petak)
       
      © 2009-2023. Ustavni sud Republike Srpske. Sva prava zadržana. | Politika privatnosti | Uslovi korištenja