Banja Luka, 26. jun 2024.

SAOPŠTENjE ZA JAVNOST SA 313. SJEDNICE

USTAVNOG SUDA REPUBLIKE SRPSKE

U Banjoj Luci je danas, 26. juna 2024. godine, održana Tri stotine i trinaesta sjednica Ustavnog suda Republike Srpske (u daljnjem tekstu: Ustavni sud) na kojoj je ovaj Sud odlučivao, u skladu sa svojim Ustavom i zakonom utvrđenim nadležnostima, o saglasnosti propisa i opštih akata sa Ustavom, odnosno o saglasnosti propisa i opštih akata sa zakonima Republike Srpske.

Ustavni sud je na današnjoj sjednici donio, uz ostale odluke, i odluku u predmetu broj U-50/23 kojom je utvrdio da član 346. Porodičnog zakona nije bio u vrijeme njegovog važenja u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske. Ustavni sud je ocijenio da je kasiranom normom propisana retroaktivna primjena prava, jer je njome određeno da se odredbe ovog zakona primjenjuju i na imovinskopravne odnose bračnih supružnika iz brakova zaključenih prije stupanja na snagu ovoga zakona ako zahtjevi stranaka nisu pravosnažno riješeni do dana njegovog stupanja na snagu. Ustavni sud je stoga utvrdio da je ovakvim normiranjem došlo do povrede ustavnih principa pravne sigurnosti i izvjesnosti kao segmenata načela vladavine prava, kao i ustavne garancije prema kojoj zakoni, drugi propisi i opšti akti ne mogu imati povratno dejstvo. 

Ustavni sud je na današnjoj sjednici takođe donio i odluku u predmetu broj U-60/23. Ovom odlukom utvrđeno je da pojedini dijelovi odredaba član 8. Odluke o taksi za isticanje reklame na području grada Istočno Sarajevo nisu u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske i Zakonom o komunalnim taksama. Sukus razloga za ovakvu odluku svodi se na to što je, po ocjeni Suda, Skupština Grada Istočno Sarajevo, kao donosilac osporenog akta, spornim odredbama regulisala odnose suprotno Zakonu o komunalnim taksama čime je prekoračila svoja zakonska ovlašćenja. Shodno tome, Ustavni sud je zaključio da su ovakvim normiranjem povrijeđena i ustavna načela zakonitosti, vladavine prava i podjele vlasti.

Naposljetku, Ustavni sud je danas u predmetu broj U-36/24 donio odluku da ne prihvati inicijativu za ocjenu ustavnosti člana 1. Zakona o stvarnim pravima, utvrđujući da Republika Srpska u skladu sa odredbom iz člana 68. tačka 6. Ustava Republike Srpske ima nadležnost da na svojoj teritoriji – pored ostalog – uređuje svojinske i obligacione odnose, odnosno da je pravni osnov za donošenje osporenog zakona bio predmet ocjene u smislu usaglašenosti Ustava Repubike Srske sa Ustavom Bosne i Hercegovine, kada je uvrđeno da je Republici Srpskoj dato ovlašćenje da uređuje, između ostalog, imovinske i obligacione odnose i da se ova odredba pažljivo pridržava međudejstva podjele nadležnosti između institucija Bosne i Hercegovine i entiteta, te da je u saglasnosti sa Ustavom Bosne i Hercegovine (Druga djelimična odluka u predmetu broj U-5/98).

Pored navedenih odluka, Ustavni sud je danas donio i odluke u predmetima broj U-58/23, U-62/23, U-63/23, U-69/23 i U-36/24 kojima nije prihvatio prijedloge i inicijative za pokretanje postupka za ocjenu ustavnosti Zakona o obaveznom zdravstvenom osiguranju i Zakona o stvarnim pravima, odnosno za ocjenu ustavnosti i zakonitosti osporenih pojedinih podzakonskih i pojedinačnih akata. Ustavni sud je, takođe, donio i odluku u predmetu broj U-64/23 kojom je zbog nedostatka procesnih uslova obustavljen daljnji postupak ocjene ustavnosti i zakonitosti osporenog akta.