Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske, člana 3, člana 4. stava 2. tačka e) i člana 61. stav 1. tačka đ) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj 25. juna 2025. godine, d o n i o j e
R J E Š E Nj E
Odbacuje se prijedlog za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti Odluke o visini naknade za uređenje gradskog građevinskog zemljišta (“Službeni glasnik Opštine Prnjavor” broj 5/23).
O b r a z l o ž e nj e
“Standard” d.o.o Prnjavor, koji zastupaju advokati Advokatske kancelarije “Cvijanović” iz Banjaluke Milica Cvijanović, Branislav Cvijanović i Vladimir Cvijanović, dao je Ustavnom sudu Republike Srpske inicijativu za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti Odluke o visini naknade za uređenje gradskog građevinskog zemljišta (“Službeni glasnik Opštine Prnjavor” broj 5/23) koju je Sud, na osnovu člana 4. stav 2. tačka e) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske (“Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12) tretirao kao prijedlog. Po mišljenju predlagača osporena odluka nije u saglasnosti sa članom 54, članom 56. stav 1. i članom 108. Ustava, te članom 73. stav 2. i članom 77. stav 1. Zakona o uređenju prostora i građenju („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 40/13, 2/15 - Odluka Ustavnog suda Republike Srpske, 106/15, 3/16, 104/18 - Odluka Ustavnog suda Republike Srpske i 84/19), kao ni sa Pravilnikom o obračunu naknade troškova uređenja gradskog građevinskog zemljišta („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 34/14 - prečišćeni tekst). Predlagač navodi da se osporena odluka primjenjivala do 28. marta 2024. godine kada je stupila na snagu Odluka o visini naknade za uređenje gradskog građevinskog zemljišta (“Službeni glasnik Grada Prnjavor” broj 9/24), te ističe da je ovaj prijedlog za ocjenu ustavnosti zakonitosti osporene odluke blagovremen jer je podnesen u roku od godinu dana od prestanka važenja osporenog akta. Obrazlažući razloge osporavanja predlagač citira odredbe Ustava Republike Srpske (član 56. stav 1, član 59. stav 2, član 102. stav 1. tačka 3. i član 108. stav 1), Zakona o uređenju prostora i građenju (član 73. st. 1, 2. i 5, član 74. stav 2. i 77. stav 1), te navedenog pravilnika (član 9. stav 1. i član 17. stav 1) i tvrdi da osporenom odlukom visina naknade za uređenje gradskog građevinskog zemljišta nije određena jedinstveno za sve objekte u okviru obuhvata sprovedbenog dokumenta prostornog uređenja, već su objekti razvrstani po bruto građevinskoj površini tako što je donosilac akta razvrstao ove objekte po bruto građevinskoj površini, za šta, kako tvrdi, nema osnova u Zakonu o uređenju prostora i građenju i na osnovu njega donesenom Pravilniku. Nadalje, predlagač tvrdi da je propisana naknada proizvoljno određena, kao i da ista nije izraz stvarnih troškova pripremanja i opremanja građevinskog zemljišta te, uz ukazivanje na odluke Ustavnog suda Republike Srpske br. U-65/18 od 25. septembra 2019. godine i U-103/20 od 24. novembra 2021. godine, obrazlaže povrede člana 5. stav 1. alineja 4, te čl. 10. i 54. Ustava. Pored toga, predlagač ukazuje na stav pravne teorije koji se odnosi na pravnu prirodu naknade za uređenje građevinskog zemljišta, kao i na Odluku ovog suda broj U-116/16 od 29. novembra 2017. godine koja je, kako tvrdi, donesena u bitno sličnoj pravnoj stvari i predlaže da Sud, s obzirom na to da je donosilac osporene odluke izašao iz okvira ovlašćenja datih mu Ustavom i Zakonom o uređenju prostora i građenju, utvrdi neustavnost i nezakonitost osporene odluke, u vrijeme važenja.
Skupština Grada Prnjavora dostavila je Sudu odgovor u kome navodi da je prijedlog neosnovan, te ističe da je po prijemu prijedloga za ocjenu ustavnosti i zakonitosti osporene odluke zatraženo izjašnjenje od Odjeljenja za stambeno-komunalne poslove Grada Prnjavora, koje je bilo obrađivač odluke i da iz tog izjašnjenja, između ostalog, proizlazi: da ovo odjeljenje smatra da Ustavni sud Republike Srpske nije nadležan da ocjenjuje saglasnost osporene odluke sa odredbama Pravilnika o obračunu naknade troškova uređenja gradskog građevinskog zemljišta (“Službeni glasnik Republike Srpske” broj 34/14), jer se može ocjenjivati samo saglasnost Odluke sa Zakonom o uređenju prostora i građenju (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 40/13, 2/15, 106/15, 3/16, 104/18 i 84/19), a da su navodi iz prijedloga da se to može dovesti u vezu sa članom 73. stav 2. ovog zakona i tumačiti kao nesaglasnost odluke sa navedenim članom Zakona proizvoljni i netačni, iz razloga što je navedenom zakonskom odredbom propisano da se naknada za troškove uređenja gradskog građevinskog zemljišta utvrđuje u skladu sa odredbama navedenog zakona, propisima donesenim na osnovu njega i odluke jedinice lokalne samouprave; da je podjela objekata po bruto građevinskoj površini nastala kao rezultat potrebe za pravilnim obračunom naknade za uređenje gradskog građevinskog zemljišta i stvarnim troškovima; da određivanje naknade za gradsko građevinsko zemljište po zonama nema opravdanog smisla iz razloga što troškovi uređenja gradskog građevinskog zemljišta ne zavise od zone, već isključivo od strukture, odnosno bruto građevinske površine objekata koji se na tom području grade ili su izgrađeni, a Zakonom o uređenju prostora i građenju nije zabranjena podjela na bruto građevinsku površinu; da prilikom izgradnje objekata i infrastrukture na području jedinice lokalne samouprave cijena radova isključivo zavisi od udaljenosti predmetnih gradilišta od sjedišta poslovnog subjekta izvođača radova, a kako se predmetni radovi isključivo vrše u urbanizovanim dijelovima lokalne samouprave cijene istovrsnih radova su iste.” Polazeći od izloženog u Izvještaju navedenog odjeljenja, koji je dostavljen uz odgovor kao prilog, Skupština Grada Prnjavora je predložila da se prijedlog odbaci, odnosno odbije kao neosnovan.
Osporenu Odluku o visini naknade za uređenje gradskog građevinskog zemljišta (“Službeni glasnik Opštine Prnjavor” broj 5/23) donijela je Skupština Opštine Prnjavor pozivajući se na član 69. stav 1. i član 73. stav 2. Zakona o uređenju prostora i građenju (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 40/13, 106/15, 3/16 i 84/19), član 39. stav 2. tačka 2) Zakona o lokalnoj samoupravi (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 97/16, 36/19 i 61/21), član 37. stav 2. tačka 2) Statuta Opštine Prnjavor (“Službeni glasnik Opštine Prnjavor”, br. 15/17 i 12/18) i čl. 161. i 201. stav 1. Poslovnika o radu Skupštine Opštine Prnjavor (“Službeni glasnik Opštine Prnjavor”, br. 21/17, 23/17 i 32/17). Ovom odlukom utvrđuje se visina naknade za troškove uređenja gradskog građevinskog zemljišta za 1 m² (jedan metar kvadratni) korisne površine objekata (član 1). Odlukom se, takođe, propisuje: da će se troškovi uređenja gradskog građevinskog zemljišta obračunati prema odredbama Zakona o uređenju prostora i građenju i Pravilnika o obračunu naknade uređenja gradskog građevinskog zemljišta za sve sprovedbene dokumente prostornog uređenja korisne površine objekta (član 2), da se visina naknade za troškove uređenja gradskog građevinskog zemljišta obračunava po jedinici korisne površine (KM/m²) i to: 1) za objekte do 200 m² bruto građevinske površine objekta, 25 KM/m² korisne površine, 2) za objekte od 200 m² do 400 m² bruto građevinske površine objekta, 50 KM/m² korisne površine, 3) za objekte preko 400 m² bruto građevinske površine objekta, 140 KM/m² korisne površine (član 3), da će se visina naknade za troškove uređenja gradskog građevinskog zemljišta koja je utvrđena u članu 3. ove odluke primjenjivati za obračun troškova uređenja gradskog građevinskog zemljišta u 2023. godine, a najduže do 31. marta 2024. godine (član 4), te da ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Opštine Prnjavor“ (član 5).
Razmatrajući navode iz prijedloga Sud je utvrdio da je Odluka o visini naknade za uređenje gradskog građevinskog zemljišta (“Službeni glasnik Opštine Prnjavor” broj 5/23) po svojoj pravnoj prirodi temporalni akt, te da je prestala da važi istekom perioda na koji se odnosila. Imajući u vidu navedeno, kao i da je Skupština Grada Prnjavor, na sjednici održanoj 19. marta 2024. godine donijela Odluku o visini naknade za uređenje gradskog građevinskog zemljišta („Službeni glasnik Grada Prnjavor“ broj 9/24), kojom se uređuje ista materija kao i u osporenoj odluci, Sud je, iako je prijedlog podnesen unutar roka propisanog članom 3. Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), odlučio da odbaci prijedlog za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti osporene odluke.
Na osnovu izloženog odlučeno je kao u izreci ovog rješenja.
Ovo rješenje Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik Suda mr Džerard Selman i sudije: Vojin Bojanić, Svetlana Brković, Amor Bukić, Zlatko Kulenović, prof. dr Radomir Lukić, prof. dr Ivanka Marković, prof. dr Darko Radić i akademik prof. dr Snežana Savić.
PREDSJEDNIK
USTAVNOG SUDA
Mr Džerard Selman
Broj: U-66/24
25. jun 2025. godine