Na osnovu Amandmana LXXXII tačka b) st. 5. i 6. na Ustav Republike Srpske, člana 115. Ustava Republike Srpske, člana 61. stav 2. Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 104/11 i 92/12) i člana 48. stav 1. alineja 2. Poslovnika o radu Ustavnog suda Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 114/12 i 29/13), Vijeće za zaštitu vitalnog interesa Ustavnog suda Republike Srpske, na sjednici održanoj 9. februara 2023. godine,  d o n i j e l o  je

R J E Š E Nj E

            Nije prihvatljiv zahtjev Kluba delegata bošnjačkog naroda u Vijeću naroda Republike Srpske za utvrđivanje povrede vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda u Zakonu o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti broj 02/1-021-1304/22, koji je Narodna skupština Republike Srpske izglasala na sjednici održanoj 28. decembra 2022. godine.

O b r a z l o ž e nj e

            Predsjedavajuća Vijeća naroda Republike Srpske dostavila je 3. februara 2023. godine Ustavnom sudu Republike Srpske – Vijeću za zaštitu vitalnog interesa (u daljem tekstu: Vijeće) akt broj: 03/1-011-80/23 od 3. februara 2023. godine kojim se, saglasno zahtjevu Kluba delegata bošnjačkog naroda u Vijeću naroda Republike Srpske, traži utvrđivanje povrede vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda u Zakonu o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti, koji je Narodna skupština Republike Srpske izglasala na sjednici održanoj 28. decembra 2022. godine. Uz navedeni akt dostavljen je predmetni zakon, Odluka o pokretanju postupka zaštite vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda broj: 03.2-5-215/22 od 4. januara 2023. godine, kao i Obrazloženje ove odluke broj: 03.2-5-215/22-1 od 10. januara  2023. godine. U aktu predsjedavajuće Vijeća naroda se navodi da je Narodna skupština Republike Srpske na Petoj posebnoj sjednici, održanoj 28. decembra 2022. godine, izglasala Zakon o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti, broj: 02/1-021-1304/22, te je, saglasno Amandmanu LXXXII na Ustav Republike Srpske, ovaj zakon dostavljen na razmatranje Vijeću naroda Republike Srpske. Klub delegata bošnjačkog naroda je pomenutim aktom odlučio da pokrene proceduru zaštite vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda, jer smatra da je ovim zakonom povrijeđen vitalni nacionalni interes bošnjačkog naroda. S obzirom na to da Vijeće naroda Republike Srpske nije postiglo saglasnost svih klubova povodom predmetnog zakona, kao ni Zajednička komisija Narodne skupštine i Vijeća naroda, pitanje je proslijeđeno Ustavnom sudu Republike Srpske – Vijeću za zaštitu vitalnog interesa da odluči da li je Zakonom o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti broj 02/1-021-1304/22, koji je Narodna skupština Republike Srpske izglasala na sjednici održanoj 28. decembra 2022. godine, povrijeđen vitalni nacionalni interes bošnjačkog naroda. Uz navedeni akt predsjedavajuće Vijeća naroda od 3. februara 2023. godine, Sudu je dostavljen izvod iz stenograma sa Pete posebne sjednice  Narodne skupštine Republike Srpske održane 27. i 28. decembra 2022. godine, izvod iz stenograma sa Druge sjednice Vijeća naroda Republike Srpske održane 24. januara 2023. godine, te izvod iz stenograma sa Prve sjednice Zajedničke komisije Narodne skupštine Republike Srpske i Vijeća naroda Republike Srpske, održane 2. februara 2023. godine.

             Na osnovu pomenutog akta predsjedavajuće Vijeća naroda i priložene dokumentacije,  Vijeće za zaštitu vitalnog interesa Ustavnog suda Republike Srpske je utvrdilo da je Klub delegata bošnjačkog naroda u Vijeću naroda Republike Srpske, 4. januara 2023. godine, pod brojem: 03.2-5-215/22, glasovima pet delegata donio Odluku o pokretanju postupka zaštite vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda u Zakonu o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti, broj: 02/1-021-1304/22, koji je Narodna skupština Republike Srpske izglasala na Petoj posebnoj sjednici održanoj 28. decembra 2022. godine, da se u Vijeću naroda o navedenom zahtjevu Kluba delegata bošnjačkog naroda glasalo po proceduri za zaštitu vitalnog interesa, ali nije postignuta saglasnost svih klubova u ovom vijeću. Zajednička komisija Narodne skupštine i Vijeća naroda, na sjednici održanoj 2. februara 2023. godine, takođe nije postigla saglasnost povodom ovog pitanja, pa je predmetni zakon proslijeđen Ustavnom sudu Republike Srpske – Vijeću za zaštitu vitalnog interesa, da odluči da li je u konkretnom slučaju povrijeđen vitalni nacionalni interes bošnjačkog naroda. 

            Pored toga, Vijeće je konstatovalo da je u Obrazloženju Odluke o pokretanju postupka zaštite vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda navedeno da Bošnjaci, kao konstitutivni narod, svoj identitet vezuju za državu Bosnu i Hercegovinu, koja se osporenim zakonom napada i negira, čime se istovremeno napada i negira identitet Bošnjaka, kao njenog konstitutivnog naroda. Nadalje, ističe se da je osporeni zakon usmjeren protiv države Bosne i Hercegovine, da se ovim zakonom negira Ustav Bosne i Hercegovine i njime određeni pojmovi kontinuiteta, suvereniteta, teritorijalnog integriteta i političke nezavisnosti Bosne i Hercegovine, kao i podjela nadležnosti između države i entiteta, te nadležnosti države Bosne i Hercegovine, kako isključive tako i dodatne. Takođe se navodi da je osporeni zakon usmjeren protiv institucija države Bosne i Hercegovine, konkretno u ovom slučaju protiv Ustavnog suda Bosne i Hercegovine i odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine koje su tretirale pitanje državnog vlasništva. Na taj način je, kako se navodi, u smislu alineja 6. i 9. Amandmana LXXVII kojim je dopunjen član 70. Ustava Republike Srpske, povrijeđen vitalni nacionalni interes bošnjačkog naroda.

            Imajući u vidu navedeno, Vijeće je utvrdilo da je u konkretnom slučaju sprovedena procedura saglasno Amandmanu LXXXII na Ustav Republike Srpske, kojim je dopunjen član 70. Ustava.

            Prilikom odlučivanja o prihvatljivosti predmetnog zahtjeva, Vijeće je, takođe, uzelo u obzir i odredbe člana 48. stav 1. Poslovnika o radu Ustavnog suda Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 114/12 i 29/13) kojim je, pored ostalog, propisano da će uz zahtjev za ocjenu vitalnog nacionalnog interesa podnosilac zahtjeva Vijeću obavezno dostaviti: dokaz o sprovedenoj proceduri u smislu odredaba iz člana 70. Ustava (alineja 1) i obrazloženje zahtjeva sa naznakom povrede vitalnih nacionalnih interesa iz člana 70. Ustava Republike Srpske (alineja 2).

            Kada se imaju u vidu prevashodno navodi Obrazloženja Odluke o pokretanju postupka zaštite vitalnog nacionalnog interesa Kluba delegata bošnjačkog naroda, Vijeće je ocijenilo da nije prihvatljiv zahtjev Kluba delegata bošnjačkog naroda u Vijeću naroda Republike Srpske za utvrđivanje povrede vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda u Zakonu o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti broj: 02/1-021-1304/22. Obrazloženje je prije svega usmjereno na Ustav Bosne i Hercegovine, te se, u suštini, ukazuje na povredu ustavnih vrijednosti garantovanih ovim ustavom i državnih atributa Bosne i Hercegovine. Kako iz samog sadržaja ovog obrazloženja proizlazi, podnosilac zahtjeva prvenstveno navodi da je predmetnim zakonom povrijeđen Ustav Bosne i Hercegovine, da su narušeni suverenitet, teritorijalni integritet i politička nezavisnost Bosne i Hercegovine, kao i podjela nadležnosti između države i entiteta, iz čega posredno izvodi zaključak da je time došlo do povrede vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda, koji svoj identitet vezuje za državu Bosnu i Hercegovinu. Pored toga, u obrazloženju podnosilac zahtjeva iznosi svoj stav da izglasavanje osporenog zakona predstavlja nepoštovanje odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, a time i nepoštovanje države Bosne i Hercegovine, što smatra povredom vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda. Dakle, kako iz navedenog proizlazi, podnosilac zahtjeva nije konkretizovao na koji način je, u smislu relevantnih normi i garancija Ustava Republike Srpske, povrijeđen vitalni nacionalni interes bošnjačkog naroda, tako da se sadržaj Obrazloženja ne može dovesti u vezu sa odredbom alineja 6. i 9. Amandmana LXXVII kojim je dopunjen član 70. Ustava Republike Srpske, na koju se ukazuje u zahtjevu.

            Imajući u vidu izloženo, Vijeće je ocijenilo da se u konkretnom slučaju Obrazloženje Odluke o pokretanju zaštite vitalnog nacionalnog interesa bošnjačkog naroda ne može smatrati obrazloženjem u smislu odredbe člana 48. stav 1. alineja 2. Poslovnika o radu Ustavnog suda Republike Srpske, jer ne sadrži razloge koji se mogu dovesti u vezu sa relevantnim odredbama Ustava Republike Srpske o zaštiti vitalnih nacionalnih interesa konstitutivnih naroda. Slijedom navedenog Vijeće je odlučilo da nije prihvatljiv zahtjev Kluba delegata bošnjačkog naroda za zaštitu vitalnog nacionalnog interesa u Zakonu o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti, broj: 02/1-021-1304/22, koji je Narodna skupština Republike Srpske izglasala na sjednici održanoj 28. decembra 2022. godine. 

            Imajući u vidu izloženo odlučeno je kao u izreci ovog rješenja.      

Ovo rješenje Vijeće za zaštitu vitalnog interesa donijelo je u sastavu: predsjedavajući Vijeća prof. dr Marko Rajčević, predsjednik Suda mr Džerard Selman i sudije: Milenko Arapović, Vojin Bojanić, Amor Bukić, Zlatko Kulenović i prof. dr Ivanka Marković.