Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske, člana 37. stav 1. tačka g) i člana 61. stav 1. tačka d) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj 27. januara 2021. godine, donio je

R J E Š E Nj E

             Odbacuje se prijedlog za ocjenjivanje ustavnosti člana 114. stav 1. tačka 3. Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 44/17, 31/18, 84/19, 35/20 i 63/20) i članova 15. i 16. Pravilnika o normativima i standardima za finansiranje osnovnih škola (“Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 74/19 i 77/19).

           Ne prihvata se inicijativa za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti člana 15. i čl. 16. Pravilnika o normativima i standardima za finansiranje osnovnih škola (“Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 74/19 i 77/19).

O b r a z l o ž e nj e

           Sindikat obrazovanja, nauke i kulture Republike Srpske podnio je Ustavnom Sudu Republike Srpske prijedlog u formi inicijative za ocjenjivanje ustavnosti člana 114. stav 1. tačka 3. Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 44/17, 31/18, 84/19, 35/20 i 63/20) i članova 15. i 16. Pravilnika o normativima i standardima za finansiranje osnovnih škola (“Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 74/19 i 77/19). U prijedlogu se navodi da je osporeni član 114. stav 1. tačka 3. Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju u suprotnosti sa članovima 5, 10, 33, 39. i 108. Ustava Republike Srpske. Predlagač smatra da su osporenim propisivanjem stručni saradnici, sekretari i računovođe, diskriminisani u odnosu na nastavnike i direktora, jer ne mogu da dopune normu sve dok ne izgube 50% iste, što nije slučaj sa nastavnicima i direktorima. Naime, Zakonom o osnovnom vaspitanju i obrazovanju omogućeno je nastavnicima da punu normu mogu da ostvare u više različitih škola, bez ikakvog ograničenja, dok je stručnim saradnicima, sekretarima i računovođama omogućeno da svoju punu normu ostvare u drugoj školi, ali pod uslovom da su prije toga izgubili 50 % norme u školi u kojoj su zaposleni. U prijedlogu se navodi da su propisivanjem kao u članovima 15. i 16. Pravilnika o normativima i standardima za finansiranje osnovnih škola  (“Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 74/19 i 77/19), sekretari i računovođe diskriminisani u odnosu na direktora škole, jer radno vrijeme, norma i plata direktora ne zavise od broja odjeljenja, kako je to propisano za sekretare i računovođe. Takođe se navodi, da se osporenim odredbama Pravilnika  propisuje umanjenje radnog vremena sekretara i računovođa i na taj način direktno utiče na visinu plate ovih lica, što je u suprotnosti sa članom 39. stav 5. Ustava Republike Srpske. Predlaže se da Sud utvrdi neustavnost osporene zakonske odredbe i osporenih odredbi Pravilnika.

            U inicijativi za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti člana 15. Pravilnika o normativima i standardima za finansiranje osnovnih škola („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 74/19 i 77/19), koju je Sudu dao Milan Matić, advokat iz Bijeljine, navodi se da je član 15. osporenog pravilnika u suprotnosti sa članovima 10, 39. i 48. Ustava Republike Srpske, kao i članom 129. Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 44/17) i Zakonom o platama zaposlenih u oblasti prosvjete i kulture („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 66/18). U inicjativi se ističe da je članom 129. stav 1. Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju propisano da administrativne poslove u školi, između ostalog, obavljaju sekretar i računovođa, te da, s obzirom na sadržaj ove zakonske odredbe, sve škole, bez obzira da li imaju više ili manje od 16 odjeljenja, moraju imati sekretara. Takođe se navodi da član 15. stav 2. osporenog pravilnika nije u saglasnosti sa članom 10. i 48. Ustava, jer se osporenom odredbom vrši diskriminacija sekretara škole u odnosu na direktora i nastavnike. Smatrajući da su poslovi sekretara osnovne škole unaprijed utvrđeni i objektivizirani i po obimu, odnosno kvantitetu i vrsti, i apsolutno ne zavise od broja odjeljenja u školi, davalac inicijative navodi da se primjenom osporene odredbe kod obračuna plate sekretara škole povređuje član 39. stav 5. Ustava Republike Srpske, kao i odredbe Zakona o platama zaposlenih u oblasti prosvjete i kulture. U inicijativi se predlaže da Sud utvrdi neustavnost i nezakonitost osporenih odredbi Pravilnika.

              S obzirom na činjenicu da je u konkretnim ustavnopravnim stvarima više subjekata posebnim prijedlogom pokrenulo postupak, odnosno inicijativom tražilo da se ocijeni ustavnost i zakonitost istog opšteg akta, Sud je na osnovu člana 9. st. 1. i 3. Poslovnika o radu Ustavnog suda Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 114/12, 29/13 i 90/14), rješenjem broj: U-4/20 od 16. septembra 2020. godine spojio navedeni prijedlog i inicijativu radi vođenja jedinstvenog postupka, pripajajući inicijativu koja je zavedena pod brojem: U-19/20 prijedlogu koji je evidentiran pod brojem:  U-4/20.

           Osporenim članom 114. stav 1. tačka 3. Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 44/17, 31/18, 84/19, 35/20 i 63/20) propisano je da je, prije raspisivanja konkursa za popunu upražnjenog radnog mjesta za radnike iz člana 113. stav 1. ovog zakona, sa punim ili nepunim radnim vremenom, direktor dužan rasporediti stručnog saradnika, sekretara i računovođu sa područja aktiva direktora za čijim radom je djelimično ili potpuno prestala potreba u drugoj školi, s tim da se dopuna ne može vršiti na manje od pola radnog vremena.

Pravilnik o normativima i standardima za finansiranje osnovnih škola („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 74/19 i 77/19) donio je ministar prosvjete i kulture na osnovu člana 168. stav 9. Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju  („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 44/17 i 31/18) i člana 76. stav 2. Zakona o republičkoj upravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 115/18).

Osporenim članom 15. ovog pravilnika propisano je da škola koja ima 16 i više odjeljenja može sistematizovati radno mjesto sekretar škole (stav 1); školi koja ima manje od 16 odjeljenja za svako odjeljenje manje od ovog broja vrši se umanjenje procenta radnog vremena za radno mjesto sekretar škole za 5 % (stav 2); maksimalni procenat umanjenja iz stava 2. ovog člana je 50 % radnog vremena (stav 3).

Osporenim članom 16. ovog pravilnika propisano je da škola koja ima 16 i više odjeljenja može sistematizovati radno mjesto računovođa škole (stav 1); školi koja ima manje od 16 odjeljenja za svako odjeljenje manje od ovog broja vrši se umanjenje procenta radnog vremena za radno mjesto računovođa škole za 5 % (stav 2); maksimalni procenat umanjenja iz stava 2. ovog člana je 50% radnog vremena (stav 3).

          Razmatrajući predmetni prijedlog i inicijativu, Sud je konstatovao da rješenjem Ustavnog suda Republike Srpske broj:  U-97/19 od 23. decembra 2020. godine („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 1/21) nije prihvaćena inicijativa za ocjenjivanje ustavnosti člana 114. stav 1. tačka 3. Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 44/17, 31/18, 84/19, 35/20 i 63/20), jer je Sud ocijenio da je ova zakonska odredba u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske. Isto tako, Sud je konstatovao da rješenjem Suda broj: U- 92/19 od 25. novembra 2020. godine („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 120/20) nije prihvaćena inicijativa za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti člana 15. i čl. 16. Pravilnika o normativima i standardima za finansiranje osnovnih škola („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 74/19 i 77/19), jer je Sud ocijenio da su ove odredbe osporenog pravilnika u saglasnosti sa Ustavom i Zakonom.

               S obzirom na navedeno, Sud je na osnovu člana 37. stav 1. tačka g) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12) odbacio prijedlog za ocjenjivanje ustavnosti člana 114. stav 1. tačka 3. Zakona o osnovnom vaspitanju i obrazovanju („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 44/17, 31/18, 84/19, 35/20 i 63/20) i članova 15. i 16. Pravilnika o normativima i standardima za finansiranje osnovnih škola (“Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 74/19 i 77/19), odnosno nije prihvatio inicijativu za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti člana 15. i čl. 16. Pravilnika o normativima i standardima za finansiranje osnovnih škola (“Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 74/19 i 77/19), jer je već odlučivao o istim  stvarima.

           Na osnovu izloženog odlučeno je kao u izreci ovog rješenja.

          Ovo rješenje Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik Suda mr Džerard Selman i sudije: Milenko Arapović, Vojin Bojanić, Zlatko Kulenović, prof. dr Duško Medić, Irena Mojović, prof. dr Marko Rajčević i akademik prof. dr Snežana Savić.