Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske, člana 40. stav 5, i člana 60. stav 1. tačke a) i b) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj 11. jula 2018. godine,  d o n i o   j e

O D L U K U

Utvrđuje se da Odluka o komunalnom redu Opštine Kotor Varoš broj: 01-022-51/10 („Službeni glasnik Opštine Kotor Varoš“ broj 2/10) i Pravilnik o načinu i uslovima odvoza i odlaganja otpada broj: 02-014-264/10 („Službeni glasnik Opštine Kotor Varoš“ broj 3/10) nisu u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske i Zakonom o komunalnim djelatnostima („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 124/11 i 100/17).

O b r a z l o ž e nj e

Duško Glamočak i Ranko Ponorac, obojica iz Šipraga, Kotor Varoš, dali su Ustavnom sudu Republike Srpske posebne inicijative za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti Odluke o komunalnom redu Opštine Kotor Varoš broj: 01-022-51/10 od 15. aprila 2010. godine („Službeni glasnik Opštine Kotor Varoš“ broj 2/10) i Pravilnika o načinu i uslovima odvoza i odlaganja otpada broj: 02-014-264/10 od 4. juna 2010. godine („Službeni glasnik Opštine Kotor Varoš“ broj 3/10). U inicijativama, koje su identičnog sadržaja, ističe se da su osporeni akti u suprotnosti sa Zakonom o komunalnim djelatnostima („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 124/11) kojim je utvrđena obaveza jedinice lokalne samouprave da uskladi propise o vršenju komunalnih djelatnosti sa odredbama ovog zakona u roku od 6 mjeseci od njegovog stupanja na snagu.

Sud je na sjednici održanoj 20. decembra 2017. godine, saglasno članu 9. Poslovnika o radu Ustavnog suda Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 114/12, 29/13 i 90/14), odlučio da o inicijativama vodi jedinstven postupak, pripajajući inicijativu broj U-92/17 prvoprispjeloj inicijativi broj U-86/17.

         U odgovoru koji je Sudu dostavila Skupština Opštine Kotor Varoš navodi se da je ovaj organ, na osnovu važećeg Zakona o komunalnim djelatnostima, donio Odluku o izmjenama i dopunama Odluke o komunalnom redu na području Opštine Kotor Varoš („Službeni glasnik Opštine Kotor Varoš“ broj 7/16), kao i da je u toku postupak donošenja nove Odluke o komunalnom redu, čije će usvajanje stvoriti uslove za donošenje novog Pravilnika o načinu i uslovima odvoza i odlaganja otpada. Skupština Opštine Kotor Varoš je, podneskom od 28. maja 2018. godine, obavijestila ovaj sud da su osporeni akti još uvijek na snazi.

            Odluku o komunalnom redu broj: 01-022-51/10 („Službeni glasnik Opštine Kotor Varoš“ broj 2/10) donijela je, na sjednici održanoj 15. aprila 2010. godine, Skupština Opštine Kotor Varoš na osnovu člana 3. Zakona o komunalnim djelatnostima („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 11/95), člana 30. stav 1. alineja 2. Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 101/04, 42/05 i 118/05) i člana 29. stav 2. Statuta Opštine Kotor Varoš („Službeni glasnik Opštine Kotor Varoš“ br. 11/05 i 11/07). Osporenom odlukom uređuje se komunalni red i održavanje komunalnog reda na području opštine Kotor Varoš, propisuju se uslovi zauzimanja i način održavanja čistoće javnih površina, izgradnja, održavanje i zaštita zelenih površina, odvoženje i deponovanje otpada, odvodnja oborinskih i fekalnih voda, održavanje javne rasvjete u naselju kojom se osvjetljavaju saobraćajne i druge javne površine, održavanje javnih objekata i uređaja.

            Pravilnik o načinu i uslovima odvoza i odlaganja otpada broj: 02-014-264/10 („Službeni glasnik Opštine Kotor Varoš“ broj 3/10) donio je, 4. juna 2010. godine, načelnik opštine Kotor Varoš na osnovu člana 43. Statuta Opštine Kotor Varoš („Službeni glasnik Opštine Kotor Varoš“ br. 11/05 i 11/07) i člana 53. Odluke o komunalnom redu („Službeni glasnik Opštine Kotor Varoš“ broj 2/10). Osporenim pravilnikom određeno je područje na kome se vrši redovan odvoz komunalnog otpada, vrijeme i intenzitet odvoza otpada, način odlaganja otpada i način plaćanja odvoza otpada.

Ustavom Republike Srpske je utvrđeno: da se ustavno uređenje Republike temelji, između ostalog, na vladavini prava (član 5. stav 1. alinea 4), da opština preko svojih organa u skladu sa zakonom, uređuje i obezbjeđuje obavljanje komunalnih djelatnosti, te preko svojih organa u skladu sa zakonom izvršava zakone, druge propise i opšte akte Republike čije izvršavanje je povjereno opštini, obezbjeđuje izvršavanje propisa i drugih akata opštine (član 102. stav 1. stav 1. tač. 2. i 6), da zakoni, statuti, drugi propisi i opšti akti moraju biti u saglasnosti sa Ustavom, dok propisi i drugi opšti akti moraju biti u saglasnosti sa zakonom (član 108).

Sud je uzeo u obzir da je Zakon o komunalnim djelatnostima („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 124/11 i 100/17) uredio komunalne djelatnosti od posebnog javnog interesa, način obezbjeđivanja ovog interesa, kao i organizaciju obavljanja komunalnih djelatnosti i način njihovog finansiranja (član 1), te da je ovim zakonom propisano: da jedinica lokalne samouprave obezbjeđuje organizovano obavljanje komunalnih djelatnosti, a da svojom odlukom detaljnije propisuje: uslove i način obavljanja komunalnih djelatnosti, materijalne, tehničke i druge uslove za finansiranje, razvoj, izgradnju i održavanje komunalnih objekata, uslove za funkcionisanje i tehničko-tehnološko jedinstvo sistema i uređaja, opšte uslove koje sadrži ugovor između davaoca i korisnika komunalne usluge, uslove za korišćenje i prestanak korišćenja komunalne usluge,  mogućnost za subvencionisanu cijenu komunalne usluge, kategorije korisnika i uslove subvencioniranja i jedinicu obračuna za svaku vrstu komunalne usluge i način naplate komunalnih usluga, kao i da ovu odluku donosi skupština jedinice lokalne samouprave (član 6); da je jedinica lokalne samouprave dužna da uskladi propise o vršenju komunalnih djelatnosti sa odredbama ovog zakona i donese propisane odluke u  roku od  šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona (član 41); da stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o komunalnim djelatnostima („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 11/95, 18/95 i 51/02).

Sud je konstatovao da je Zakon o komunalnim djelatnostima koji je objavljen u „Službenom glasniku Republike Srpske“ broj 124/11 od 14. decembra 2011. godine stupio na snagu osmog dana od dana objavljivanja.

Zakonom o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 97/16) propisano je da je Skupština predstavnički organ, organ odlučivanja i kreiranja politike jedinice lokalne samouprave, koji je, u smislu ovog zakona, između ostalog, nadležan da donosi odluke i druge opšte akte i daje njihovo autentično tumačenje (član 39. st. 1. i 2. tačka 2).

Sud je na osnovu navedenih ustavnih i zakonskih odredaba utvrdio da je jedinica lokalne samouprave ovlašćena da obezbjeđuje obavljanje komunalnih djelatnosti kao i da, u tom smislu, a u skladu sa članom 6. Zakona o komunalnim djelatnostima, detaljnije uređuje u ovoj oblasti. Isto tako, Sud je utvrdio da je stupanjem na snagu novog Zakona o komunalnim djelatnostima prestao da važi pravni osnov donošenja osporene odluke, kao i da ovaj zakon obavezuje jedinice lokalne samouprave da usklade svoje opšte akte sa važećim zakonskim rješenjima u ovoj oblasti, te da donesu propisane odluke u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona. Imajući u vidu da iz važećeg Zakona o komunalnim djelatnostima nesumnjivo proističe obaveza lokalnih zajednica da donesu nove podzakonske akte u cilju njegovog provođenja, kao i da ovaj zakon ne poznaje mogućnost donošenja izmjena i dopuna podzakonskog akta koji je donesen radi izvršavanja zakona koji je u međuvremenu prestao da važi, Sud je utvrdio da  je Odluka o komunalnom redu Opštine Kotor Varoš („Službeni glasnik Opštine Kotor Varoš“ broj 2/10) u suprotnosti sa važećim Zakonom o komunalnim djelatnostima.

Takođe iz navedenih razloga, a s obzirom na odredbe člana 41. Zakona o komunalnim djelatnostima, Sud je ocijenio da ni osporeni pravilnik nije u skladu sa važećim Zakonom o komunalnim djelatnostima.

Prema stanovištu Suda, propust usklađivanja osporenih akata sa važećim Zakonom o komunalnim djelatnostima uslovljava njihovu neustavnost u smislu člana 108. stav 2. Ustava.

Kako je u toku prethodnog postupka pravno stanje potpuno utvrđeno i prikupljeni podaci pružaju pouzdan osnov za odlučivanje, Sud je, na osnovu člana 40. stav 5. Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), u ovom predmetu odlučio bez donošenja rješenja o pokretanju postupka. 

Na osnovu izloženog Sud je odlučio kao u izreci ove odluke.

Ovu odluku Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik Suda mr Džerard Selman i sudije: Milenko Arapović, Vojin Bojanić, Amor Bukić, Zlatko Kulenović, prof. dr Duško Medić, prof. dr Marko Rajčević i akademik prof. dr Snežana Savić.