Ustavni sud Republike Srpske, na osnovu člana 115. Ustava Republike Srpske, člana 37. stav 1. tačka a), člana 40. stav 5. i člana 61. stav 1. tačka g) i d) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), na sjednici održanoj 27. marta  2019. godine, donio je

R  J  E  Š  E  Nj  E

Ne prihvata se inicijativa za ocjenjivanje ustavnosti člana 212. stav 2. Zakona o opštem upravnom postupku  ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 13/02, 87/07 i 50/10).

Ne prihvata se inicijativa za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti rješenja Odbora državne uprave za žalbe broj: 120-100/18 od 19. marta 2018. godine.    

O b r a z l o ž e nj e

Mira Ćajić iz Sokoca dala je Ustavnom sudu Republike Srpske inicijativu za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti člana 212. stav 2. Zakona o opštem upravnom postupku ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 13/02, 87/07 i 50/10) i ustavnosti i zakonitosti Rješenja Odbora državne uprave za žalbe broj: 120-100/18 od 19. marta 2018. godine. Prema navodima iz inicijative, osporeno rješenje Odbora državne uprave za žalbe broj: 120-100/18 od 19. marta 2018. godine, doneseno je, u drugom stepenu, na osnovu pomenute odredbe Zakona, a kojim je odbačena žalba na zaključak Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske broj: 12.06.1-332-1128/17 od 09. februara 2018. godine, kao nedopuštena. Zbog navedenog davalac inicijative smatra da je osporeno zakonsko rješenje suprotno člaovima 10, 16, 45, 48. i 108. Ustava Republike Srpske i predlaže da Sud utvrdi navedenu nesaglasnost.    

U odgovoru Narodne skupštine Republike Srpske ukazuje se na odredbe člana 113. Ustava, prema kojim se protiv pojedinačnih akata sudova, upravnih i drugih državnih organa i organizacija koje vrše javna ovlašćenja, donesenih u prvom stepenu, može izjaviti žalba nadležnom organu, i da se zakonom, izuzetno, može isključiti žalba, ako je na drugi način obezbijeđena zaštita prava i zakonitosti, kao i člana 12. Zakona o opštem upravnom postupku kojim je uređeno načelo dvostepenosti u rješavanju upravnih stvari. Pored toga, ističe se da je u inicijativi prisutno proizvoljno tumačenje odredbi Ustava, te nezadovoljstvo osporenim zakonskim rješenjem, što nije ustavopravnog karaktera, pa može biti predmet zakonodavne procedure, a ne ocjene ustavnosti.  Predlaže se da Sud ne prihvati datu inicijativu.  

Osporenom odredbom člana 212. stav 2. Zakona o opštem upravnom postupku ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 13/02, 87/07 i 50/10) propisano je da se protiv rješenja Vlade ne može izjaviti žalba.

            Osporeno rješenje broj: 120-100/18 od 19. marta 2018. godine donio je Odbor državne uprave za žalbe, na osnovu člana 109. Zakona o državnim službenicima ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 118/08, 117/11, 37/12 i 57/16), člana 212. stav 2. Zakona o opštem upravnom postupku ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 13/02, 87/07 i 50/10) i člana 19. stav 1. Poslovnika o radu Odbora državne uprave za žalbe ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 102/09).

            Ovim rješenjem je odbačena žalba Mire Ćajić iz Sokoca, izjavljena protiv zaključka Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske broj: 12.06.1-332-1128/17 od 09. februara 2018. godine, kao nedopuštena.       

U postupku ocjenjivanja ustavnosti osporene odredbe člana 212. stav 2. Zakona o opštem upravnom postupku Sud je imao u vidu da je Ustavom Republike Srpske utvrđeno da Republika uređuje i obezbjeđuje, između ostalog, organizaciju, nadležnosti i rad državnih organa (tačka 10. Amandmana XXXII na Ustav, kojim je zamijenjen član 68. Ustava), da se protiv pojedinačnih akata sudova, upravnih i drugih državnih organa, kao i organizacija koje vrše javna ovlašćenja, donesenih u prvom stepenu može izjaviti žalba nadležnom organu i da se zakonom, izuzetno, može isključiti žalba, ako je na drugi način obezbijeđena zaštita prava i zakonitosti (član 113. st. 1. i 2). Pored toga, Sud je uzeo u obzir i odredbu člana 16. Ustava, prema kojoj svako ima pravo na jednaku zaštitu svojih prava u postupku pred sudom i drugim državnim organom i organizacijom.

            Saglasno navedenim ustavnim ovlašćenjima, Zakonom o opštem upravnom postupku uređena su pravila postupka po kojem su dužni da postupaju republički organi kad u upravnim stvarima, neposredno primjenjujući propise, rješavaju o pravima, obavezama ili pravnim interesima pojedinaca, pravnog lica ili druge stranke, zatim organi grada i opštine kada na osnovu zakona obavljaju poslove državne uprave, kao privredna društva, ustanove i druge organizacije, kada u vršenju javnih ovlašćenja, rješavaju u upravnim stvarima. Navedeno ustavno ovlašćenje, po ocjeni Suda, obuhvata i ovlašćenje zakonodavca da u okviru propisivanja pravila upravnog postupka uredi i pitanje pravnih sredstava.

Prema odredbama Zakona o opštem upravnom postupku ("Službeni glasnik Republike Srpske" br. 13/02, 87/07, 50/10 i 66/18), protiv rješenja donesenog u prvom stepenu stranka ima pravo na žalbu, da se samo zakonom može propisati da u pojedinim upravnim stvarima žalba nije dopuštena i to ako je na drugi način obezbijeđena zaštita prava i pravnih interesa stranke i zaštita zakonitosti, ako nema organa uprave drugog stepena, žalba protiv prvostepenog rješenja može se izjaviti samo kad je to zakonom predviđeno i ovim zakonom odrediće se organ koji će rješavati po žalbi, dok protiv rješenja donesenog u drugom stepenu žalba nije dopuštena (član 12), da se protiv prvostepenog rješenja republičkog organa uprave ili republičke organizacije može izjaviti žalba samo kad je to zakonom predviđeno, kao i u slučaju kad je riječ o upravnoj stvari u kojoj je isključen upravni spor, dok se protiv rješenja Narodne skupštine, skupštine grada i skupštine opštine donesenog u prvom stepenu ne može izjaviti žalba (člana 212. st. 1. i 3), te da je za rješavanje u drugom stepenu nadležan organ određen zakonom (član 213. stav 1).

Imajući u vidu navedene ustavne odredbe, Sud je ocijenio da zakonodavac, propisivanjem kao osporenom odredbom člana 212. stav 2. Zakona o opštem upravnom postupku, nije izašao izvan Ustavom utvrđenih ovlašćenja, odnosno da uređivanje pitanja izjavljivanja žalbe protiv rješenja Vlade na način kako je to učinjeno ovom odredbom Zakona predstavlja realizaciju navedenih ustavnih ovlašćenja. S obzirom na to da iz odredbi člana 113. stav 2. Ustava proizlazi ovlašćenje zakonodavca da zakonom, pored ostalog, propiše da se protiv rješenja Vlade ne može izjaviti žalba, to je, po ocjeni Suda, u konkretnom slučaju zaštita prava stranke obezbijeđena pokretanjem upravnog spora pred nadležnim sudom. U tom smislu, Sud nalazi da osporenim normiranjem nije došlo do povrede navedenih odredbi Ustava, kako to navodi davalac inicijative.

U postupku razmatranja osporenog rješenja Odbora državne uprave za žalbe broj: 120-100/18 od 19. marta 2018. godine Sud je imao u vidu odredbe člana 115. Ustava, prema kojim Ustavni sud odlučuje o saglasnosti zakona sa Ustavom i o saglasnosti drugih propisa i opštih akata sa Ustavom i zakonom. Imajući u vidu sadržinu i pravnu prirodu ovog akta Sud je utvrdio da osporeno rješenje nema karakter opšteg akta čiju ustavnost i zakonitost, saglasno članu 115. Ustava, ocjenjuje Ustavni sud. S obzirom na to da se radi o pojedinačnom, a ne opštem aktu Sud, na osnovu člana 37. stav 1. tačka a) Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), zbog nenadležnosti, u ovom dijelu nije prihtavatio inicijativu za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti.

 Kako je u toku prethodnog postupka pravno stanje potpuno utvrđeno i prikupljeni podaci pružaju pouzdan osnov za odlučivanje, Sud je, na osnovu člana 40. stav 5. Zakona o Ustavnom sudu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ br. 104/11 i 92/12), u ovom predmetu odlučio bez donošenja rješenja o pokretanju postupka.    

Na osnovu izloženog odlučeno je kao u izreci ovog rješenja.   

            Ovo rješenje Ustavni sud je donio u sastavu: predsjednik Suda mr Džerard Selman i sudije: Milenko Arapović, Vojin Bojanić, Amor Bukić, Zlatko Kulenović, prof. dr Duško Medić, Irena Mojović, prof. dr Marko Rajčević i akademik prof. dr Snežana Savić.