Banja Luka, 25. jun 2025.
SAOPŠTENjE ZA JAVNOST SA 326. SJEDNICE
USTAVNOG SUDA REPUBLIKE SRPSKE
Danas, 25. juna 2025. godine, Ustavni sud Republike Srpske (u daljnjem tekstu: Ustavni sud) održao je u Banjoj Luci 326. sjednicu na kojoj je, u skladu sa Ustavom utvrđenim nadležnostima, odlučivao o saglasnosti zakona, propisa i opštih akata sa Ustavom, odnosno o saglasnosti propisa i opštih akata sa zakonima Republike Srpske, kao i o pitanju sukoba nadležnosti između organa Republike i grada.
Između ostalih odluka koje je donio na današnjoj sjednici, Ustavni sud je donio odluku u predmetu broj U-7/25 kojom je odlučio da član 3. Zakona o izmjeni i dopunama Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske. Neustavnom normom je, naime, regulisano da se pojedinačno učešće u raspodjeli prihoda od indirektnih poreza opština i gradova koje imaju više od 100.000 stanovnika izračunava tako što se nakon primjene koeficijenata raspodjele prihod umanjuje za 7% i dobijeni iznos sredstava se raspodjeljuje opštinama i gradovima koji imaju manje od 50.000 stanovnika, te da se isti iznos sredstava raspodjeljuje srednje razvijenim, nerazvijenim i izrazito nerazvijenim jedinicama lokalne samouprave, a da konačnu raspodjelu sredstava pojedinačnim opštinama i gradovima utvrđuje Vlada svojom odlukom u 2025, 2026. i 2027. godini. Suština razloga za odluku o neustavnosti osporene odredbe svodi se na činjenicu da su izdvajanjem određenih jedinica lokalne samouprave po osnovu broja stanovnika u učešću u raspodjeli prihoda od indirektnih poreza stavljene u neravnopravan položaj u odnosu na ostale jedinice lokalne samouprave iz iste kategorije razvijenosti.
Odlukom broj U-60/24 Ustavni sud je oglasio neustavnim odredbe tač. I i II Odluke kojom se utvrđuje visina naknade za polaganje adovkatskog ispita Advokatske komore Republike Srpske i način utroška tih sredstava. Ustavni sud je, naime, konstatovao da su osporenim normama određeni različiti iznosi ove naknade za kandidate koju su najmanje tri godine u svojstvu pripravnika i/ili stručnog saradnika za pravne poslove obavljali poslove u advokatskoj kancelariji advokata koji je upisan u Imenik advokata, sa jedne strane, i za sve ostale kandidate za polaganje akvokatskog ispita, sa druge strane. Budući da Zakon o advokaturi Republike Srpske ne pravi razliku između kandidata za upis u imenik advokata, odnosno propisuje da svi kandidati moraju da ispune iste zakonske uslove, Ustavni sud je utvrdio da se ovakvim propisivanjem krši ustavno načelo ravnopravnosti i jednkosti.
Ustavni sud je i u predmetu broj U-69/24 donio odluku kojom se utvrđuje da Odluka o donošenju Regulacionog plana „Centar-Sjever“ Blok 1 Skupštine Grada Prijedor nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske i Zakonom o uređenju prostora i građenju. Osnov neusaglašenosti osporene odluke sa Ustavom i pomenutim zakonom ogleda se u tome što je postupak njenog donošenja proveden suprotno relevantnim odredbama Zakona o uređenju prostora i građenju, a što je ujedno čini suprotnom i sa ustavnim načelom zakonitosti akata.
Pored navedenih odluka Ustavni sud je takođe donio i odluku u predmetu broj U-8/25 kojom nije prihvaćena inicijativa za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti tač. I i II Odluke o usvajanju budžeta Republike Srpske. Sukus razloga za ovakvu odluku može se svesti na činjenicu da osporena odluka, prema utvrđenju Ustavnog suda, po svom nazivu, pravnom osnovu, njenom donosiocu, načinu donošenja i objavljivanja ima sve elemente opšteg pravnog akta u formalnom smislu. Međutim, u materijalnom smislu osporena odluka ne sadrži opšte, obavezujuće pravne norme kojima se na opšti način uređuju pravni odnosi, odnosno kojima se utvrđuju pravila ponašanja za njene adresate, već se radi o pojedinačnom aktu kojim se usvaja Budžet Republike Srpske. Budući, dakle, da Odluka o usvajanju budžeta Republike Srpske za 2025. godinu sadrži odredbe koje sa materijalnopravnog aspekta u svojoj skupnosti ne predstavljaju opšti pravni akt, Ustavni sud je odlučio da, zbog nenadležnosti, ne prihvati datu inicijativu.
Pored navedenih odluka, Ustavni sud je na današnjoj sjednici donio i odluke u predmetima broj U-58/24, U-61/24, U-66/24, U-67/24 i U-31/25 kojima je odbacio prijedloge, odnosno nije prihvatio inicijative za pokretanje postupka za ocjenjivanje ustavnosti osporeniih odredaba Zakona o radu i pojedinih podzakonskih opštih akata. Ustavni sud je takođe donio i rješenja broj U-65/24 i U-70/24 kojima je obustavio ustavnosudske postupke za ocjenu ustavnosti normativnih akata jer su prestali postojati procesnopravni uslovi za njihovo daljnje vođenje.